Hoe zit het nu met die naam ‘Rubico’? Dit riviertje in Noord-Italië wordt geassocieerd met de Romeinse staatsman Julius Caesar. Toen hij de stroom overstak, sprak hij “alea iacta est” (de teerling is geworpen). Daarmee wilde hij zeggen: het is een grote gok en er is geen weg terug. Zo voelde het ook toen ik 20 jaar geleden besloot om zelfstandig verder te gaan. Ik wilde filosofie op mijn eigen manier onderwijzen, niet vanuit één filosofisch deelgebied, maar vrij en interdisciplinair. Ik heb er nooit spijt van gehad. Waar dit avontuur toe geleid heeft? Kijk in de rubriek ‘Activiteiten verleden’.

Komend najaar start het grote cursustraject ‘Romeinse filosofen’. We lezen dan onder meer Cicero en Seneca, en denken na over hun filosofische inzet. We beginnen met Lucretius’ prachtige leerdicht ‘Over de natuur’. Ik had Gemma Jansen gevraagd voorafgaand een cursus te verzorgen over de leefwereld van de Romeinen. In 2002 promoveerde zij op haar onderzoek in Pompeji. Twintig jaar later gaf zij daarom een cursus over het dagelijks leven in deze Romeinse stad aan de hand van de nieuwste opgravingen en onderzoeken. Deelnemers waren verrast door de hoge kwaliteit van haar inzet en diversiteit aan nieuwe inzichten. Chapeau!

 

Leergierig volgt Antony de Vrught de filosofielessen op Zoom vanaf zijn olijfboomgaard in de Provence (Frankrijk), deels vanwege de werkzaamheden op het landgoed, deels gedwongen door reisbeperkingen. De mede-Zoom-cursisten leren zo veel van hem over de olijfteelt en de voortgang van de oogst. Vaak zijn we jaloers als we hem buiten in de zon zien zitten, terwijl hij de lessen volgt. Voor al zijn Zoom-filosofie-vrienden en -vriendinnen heeft Antony een kleine proeve van de nieuwe oogst gebracht: olie van topkwaliteit. Dit jaar kwam de kerstman dus niet uit het noorden, maar uit het zuiden. Dank je wel Antony!

Het nieuwe studiegidsje is weer klaar! Sef Jaspers legt altijd een exemplaar in de etalage van zijn drogisterij aan de Wyckerbrugstraat in Maastricht. Iedereen kent zijn etalage en we zijn trots dat ons boekje hier ligt. Sef is al vanaf 2005 trouw cursist en reisgenoot op diverse filosofische cultuurreizen. Hij heeft kunstgeschiedenis gestudeerd en zich later ook verdiept in de geschiedenis van de filosofie. In zijn winkel geeft hij aan klanten enthousiast toelichting over onze lezingen en cursussen. Door Sef zijn al veel mensen met ons programma in aanraking gekomen en volgen sindsdien allerlei activiteiten. Dank je wel Sef!

Sinds de uitbraak van de coronapandemie wandelen we elke dag in de parken bij ons huis. Het houdt ons niet alleen in fit, maar het ontspant ook om al het groen te zien. Het Frontenpark ligt op 5 minuten loopafstand. Vol bloemen in de zomer en vaak met schapen die grazen op de ruïnes van de vestingwerken. De muurhagedissen zijn heel bijzonder. Aan het water denken we aan de films van Andrej Tarkovski. Na een uurtje lopen - en soms op een bankje zitten – keren we verfrist weer naar huis en gaan verder met lessen voorbereiden of geven.

We zijn al aardig op weg met het lezen van Plato’s ‘het symposion’. De deelnemers aan het drinkgelag, waaronder Sokrates, houden ieder een betoog over ‘eros’, de liefde. De Duitse schilder Anselm Feuerbach heeft dit gebeuren prachtig weergegeven. Rechts is te zien dat de gespreken aanvankelijk zeer serieus verlopen. Links zien we hoe laat op de avond, tegen het einde van de bijeenkomst, Alkibiades binnenstormt. Hij is dronken en een en al levensdrang en erotische uitstraling. Het gezelschap wordt danig opgeschrikt, maar ook hij schrikt als hij Sokrates ziet. Waarom? Helaas, zo ver zijn we nog niet in de tekst…

De oude Grieken dronken hun wijn uit een ‘kylix’, drinkschaal. Soms was het een verrassing welke afbeelding je op de bodem aantrof als de wijn opgedronken was. Hier een sater die je aankijkt en zijn tong naar je uitsteekt. Oeps, even schrikken! Gemma en ik verheugen ons op de lezing over het Griekse ‘symposion’ die we samen gaan presenteren. Zij bespreekt de cultuur-historische achtergrond, ik het belang van Plato’s dialoog ‘Symposion’. Het onderwerp biedt zoveel mogelijkheden, dat we ons allebei moeten inhouden. Midden september start de cursus over Plato’s ‘Symposion’. Twaalf lessen genieten: zo’n mooie tekst en zo veel inhoud!

Friedrich Nietzsche staat weer op het programma komend najaar. Ik werk aan de lezing ‘Een ontmoeting met Zarathoestra’ en de cursus ‘Herwaardering van alle waarden’. Het mooie aan Nietzsche is dat hij alles in het spel durft te brengen, overal vragen bij durft te stellen. Niets is vanzelfsprekend. Het filosoferen is een waagstuk. Wat als je alles op z’n kop zet? Waar kom je op uit als je alles opnieuw probeert te wegen? Soms lijkt het alsof hij er helemaal uit is, maar dat is niet zo. Telkens weer duiken er nieuwe vragen op en ook is er altijd gevaar. 

In onze tuin denken we vaak aan de Amerikaanse schrijver en filosoof Henry Thoreau (1817-1862) en zijn prachtige boek ‘Walden’. Thoreau bouwde een houten hut in het bos aan het ‘Waldenmeer’, waar hij twee jaar bleef wonen. Als experiment in zelfvoorziening verbouwde hij een hectare vol aardappelen, tarwe, maïs en vooral bonen. Aan deze laatste groente wijdt hij een heel hoofdstuk in zijn boek. Natuurlijk is onze kleine tuin bij ons houten huis niet te vergelijken met een hectare aan groente, maar we werken en observeren er met net zoveel plezier als Thoreau ... en we verbouwen ook een paar bonen.